پژوهشی در دیدگاه‏های تاریخی در مورد حضرت رقیه (علیهاسلام)

  

 

در بعضی کتاب‏های تاریخی، نام حضرت رقیه (علیهاسلام) آمده، ولی در بسیاری ازآن‏ها نامی از ایشان برده نشده است. این احتمال وجود دارد که تشابه اسمی میان فرزندان امام حسین (علیه‏السلام)، سبب پیش آمدن این مسأله شده باشد.
هم چنان که بعضی از کتاب‏ها به این مسأله اذعان دارند و بنابر نقل آن‏ها، حضرت رقیه (علیهاسلام) همان فاطمه صغری (علیهاسلام) است. در چگونگی درگذشت ایشان نیزاختلاف نظر وجود دارد که در این جا به این دو مسأله خواهیم پرداخت.

ادامه مطلب...

حضرت رقیه سلام الله علیها

درباره سنّ شریف حضرت رقیه (علیهاسلام) در میان تاریخ نگاران اختلاف نظر وجود دارد. اگر اصل تولد ایشان را بپذیریم، مشهور این است که ایشان سه یا چهار بهار بیشتر به خود ندیده و در روزهای آغازین صفر سال 61 ه .ق، پرپر شده است.

بر اساس نوشته‏های بعضی کتاب‏های تاریخی، نام مادر حضرت رقیه (علیهاسلام)، امّ اسحاق است که پیش‏تر همسر امام حسن مجتبی (علیه‏السلام) بوده و پس از شهادت ایشان،به وصیت امام حسن (علیه‏السلام) به عقد امام حسین (علیه‏السلام) درآمده است.(1)

مادرحضرت رقیه(علیهاسلام) از بانوان بزرگ و با فضیلت اسلام به شمار می‏آید. بنا به گفته شیخ مفید در کتاب الارشاد، کنیه ایشان بنت طلحه است.(2)

نام مادر حضرت رقیه (علیهاسلام) در بعضی کتاب‏ها، ام‏جعفر قضاعیّه آمده است،ولی دلیل محکمی در این باره در دست نیست.

هم چنین نویسنده معالی السبطین، مادر حضرت رقیه (علیهاالسلام) را شاه زنان؛ دختر یزدگرد سوم پادشاه ایرانی، معرفی می‏کند که در حمله مسلمانان به ایران اسیر شده بود. وی به ازدواج امام حسین (علیه‏السلام)درآمد و مادر گرامی حضرت امام سجاد (علیه‏السلام) نیز به شمار می‏آید.(3)

این مطلب از نظر تاریخ نویسان معاصر پذیرفته نشده؛ زیرا ایشان هنگام تولد امام سجاد (علیه‏السلام) از دنیا رفته و تاریخ درگذشت او را 23 سال پیش از واقعه کربلا،یعنی در سال 37 ه .ق دانسته‏اند.

از این رو، امکان ندارد او مادر کودکی باشد که درفاصله سه یا چهار سال پیش از حادثه کربلا به دنیا آمده باشد. این مسأله تنها در یک صورتی قابل حل می‏باشد که بگوییم شاه زنان کسی غیر از شهربانو (مادر امام سجاد(علیه‏السلام)) است.

نام گذاری حضرت رقیه (علیهاسلام)

رقیه از «رقی» به معنی بالا رفتن و ترقی گرفته شده است.(4) گویا این اسم لقب حضرت بوده و نام اصلی ایشان فاطمه بوده است؛ زیرا نام رقیه در شمار دختران امام حسین(علیه‏السلام) کمتر به چشم می‏خورد و به اذعان برخی منابع، احتمال این که ایشان همان فاطمه بنت الحسین (علیه‏السلام) باشد، وجود دارد.(5)

در واقع، بعضی از فرزندان امام حسین (علیه‏السلام) دو اسم داشته‏اند و امکان تشابه اسمی نیز در فرزندان ایشان وجود دارد.

گذشته از این، در تاریخ نیز دلایلی بر اثبات این مدعا وجود دارد. چنانچه در کتاب تاریخ آمده است: «در میان کودکان امام حسین (علیه‏السلام) دختر کوچکی به نام فاطمه بود و چون امام حسین (علیه‏السلام) مادر بزرگوارشان را بسیار دوست می‏داشتند، هر فرزند دختری که خدا به ایشان می‏داد، نامش را فاطمه می‏گذاشت.

همان گونه که هرچه پسر داشتند، به احترام پدرشان امام علی (علیه ‏السلام) وی را علی می‏نامید».(6)

گفتنی است سیره دیگر امامان نیز در نام گذاری فرزندانشان چنین بوده است.

نام رقیه در تاریخ

این نام ویژه تاریخ اسلام نیست، بلکه پیش از ظهور پیامبر گرامی اسلام(صلی ‏الله ‏علیه ‏وآله) نیز این نام در جزیرة العرب رواج داشته است.

به عنوان نمونه،نام یکی از دختران هاشم (نیای دوم پیامبر (صلی‏ الله ‏علیه ‏و آله)) رقیه بود که عمه حضرت عبداللّه‏، پدر پیامبر اکرم (صلی‏ الله ‏علیه‏ و آله) به شمار می‏آید.(7)

نخستین فردی که در اسلام به این اسم، نام گذاری گردید، دختر پیامبر اکرم (صلی ‏الله ‏علیه ‏و آله) و حضرت خدیجه بود. پس از این نام گذاری، نام رقیه به عنوان یکی از نام‏های خوب و زینت بخش اسلامی درآمد.

امیرالمؤمنین علی (علیه‏السلام) نیز یکی از دخترانش را به همین اسم نامید که این دختر بعدها به ازدواج حضرت مسلم بن عقیل (علیه‏السلام) درآمد.

این روند ادامه یافت تا آن جا که برخی دختران امامان دیگر مانند امام حسن مجتبی (علیه‏السلام)،(8) امام حسین (علیه‏السلام) و دو تن از دختران امام کاظم (علیه‏السلام) نیز رقیه نامیده شدند.

گفتنی است، برای جلوگیری از اشتباه، آن دو را رقیه و رقیه صغری می‏نامیدند.(9)

  

سیره عملی بزرگان در ارتباط با انس با امام زمان ( عج )

علامه سید مهدی بحرالعلوم ( ره ) : این بزرگوار یکی از مشتاقان و ارادتمندان حقیقی حضرت ولی عصر ( ع ) بوده اند که پیوسته متوسل به ان حضرت میشدند . ایشان در زمان تحصیل با میرزای قمی ( ره ) همدرس بوده و مرحوم میرزا میگوید چون استعدادش زیاد نبود من غالبا درسها را برای ایشان تقریر میکردم . بعد از اینکه من به ایران آمدم و چند سالی گذشت بار دیگر به زیارت عتبات عالیات موفق شدن ، در این زمان سید بحر العلوم اشتهار علمی زیادی پیدا کرده بود و قتی با ایشان ملاقات کردم ایشان را دریای مواجی از علم دیدم ، وقتی سر قضیه را از ایشان جویا شدم ، در خولت اینگونه برایم تعریف کردند : شبی به مسجد کوفه رفته بودم دیدم اقایم حضرت ولی عصر ( ع ) مشغول عبادت است . ایستادم وو سلام کردن و جوابم را مرحمت فرمودند و دستور دادند پیش بروم . من کمی جلو رفتم ولی ادب کردم و جلوتر نرفتم . فرمودند : جلوتر بیا ، پس چند قدمی جلوتر رفتم . بازهم فرمودند جلوتر بیا ، و من نزدیک شدن تا انکه او اغوش مهر گشود و مرا در بغل گرفت و به سینه مبارکش چسبانید . در ان هنگام انچه را که خداوند متعال میخواست که به قلب و سینه من سرازی شود ، سرازیر شد . ( 17 )
- البته در موارد دیگر نیز عنایات حضرت ( عج ) شامل حال ایشان گردیده و موفق به زیارت حضرت شده اند ، که ما به ذکر همین مورد اکتفا میکنیم . ( 18 )
شیخ صدوق ( ره ) : شیخ طوسی و دیگران روایت کرده اند که : علی بن بابویه ( ره ) که پدر شیخ صدوق ( ره ) و از علما بود ، عریضه ای خدمت حضرت ولی عصر ( عج ) نوشت و در ان از حضرت خواهش کرده بود که دعا کنند خداوند فرزندی به ایشان عطا نمایند . و این عریضه را توسط حسین بن روح ( ره ) نائب خاص حضرت خدمت ان وجود مقدس فرستاد . جواب ان را حضرت اینگونه مرقوم فرمودند : برای تو دعا کردیم و خداوند به زودی دو فرزند نیکو کرامت فرمایند .
خداوند دو فرزند به نامهای محمد و حسین به ایشان عنایت کرد که محمد معروف به شیخ صدوق و صاحب کتابهای بسیاری از جمله من لا یحضره الفقیه است . و حسین نیز بسیاری از فضلا و محدثین از نسل ایشان بوجود آمده اند . و شیخ صدوق پیوسته افتخار میکرد که من به دعای حضرت مهدی ( ع ) متولد شده ام . ( 19 )
مرحوم مقدس اردبیلی ( ره ) : سید میر علام تفرشی از شاگردان ایشان میگوید : شبی در تاریکی استادم را دیدم که به سمت حرم امیر المونین ( ع ) آمدند . در به روی ایشان باز شد . داخل رفتند و صدای مکالمه ای را میشنیدم . بعد دوباره در باز شد بیرون آمدند و به سمت مسجد کوفه رفتند و من نیز ایشان را دنبال میکردم . در انجا نیز وارد محراب امیرالمونین ( ع ) شدند و من صدای مکالمه مبهمی را شنیدم . در برگشت به سمت نجف ایشان متوجه من شدند . من ایشان را به امیرالمومنان ( ع ) قسم دادم که قضیه امشب چه بود . ایشان بعد از اینکه از من قول گرفت این قضیه را تا اخر عمرشان برای کسی نگویم ، فرمودند : بعضی مسائل مشکل برایم پیش امده بود که در حل انها متحیر بودم . از این رو متوسل به امیر مومنان شدم . ایشان مرا به فرزندشان حضرت مهدی ( ع ) که امام زمان ماست ارجاع دادند و فرمودند : ایشان در مسجد کوفه اند . به انجا امدم . سوالها را جواب گرفتم و اکنون به نجف برمیگردم .
آیت الله میرزای شیرازی ( ره ) : در زمانی که استعمار انگلیس امتیاز انحصاری کشت و فروش توتون و تنباکو را در ایران به دست گرفت و قصد نفوذ و استعمار کشور را داشت ، علما درصدد مقابله برامدند . ایت الله سید محمد فشارکی نزد استادشان میرزای شیرازی بزرگ امده و طی صحبت صریحی از ایشان میخواهند ، بر علیه استعمار انگلیس قیام کرده و موضع شدیدی اتخاذ نمایند . حضرت ایت الله العظمی میرزای شیرازی نظری به ایشان افکنده و می فرمایند : مدتهاست که در فکر ان بودم و در این مدت ، جهات مختلف این فتوا را بررسی کردم تا اینکه دیروز به نتیجه نهایی رسیدم و امروز به سرداب مقدس رفتم تا از مولایم امام زمان ( ع ) اجازه حکم بگیرم . و اقا نیز اجازه فرمودند و قبل از امدن شما حکم را نوشتم .

 

پی نوشتها:
17 – نجم الثاقب . ص 373 ( به تلخیص ) ، میرزا حسین نوری ( ره ) ، انتشارات استان مقدس صاحب الزمان ( عج ) قم ، جمکران ، 1412 ه . ق . چاپ دوم
18 – همان / 474 و 478 .
19 – عنایات حضرت مهدی ( ع )  به علما و طلاب ، ص 263 ، محمد رضا باقی اصفهانی ، انتشارات نصایح / قم / اول / 1379.
20 – نجم الثاقب ( همان  ص 454 )

ارتباط با امام زمان در کلام بزرگان

حضرت امام خمینی ( ره ) همانطوریکه رسول اکرم ( ص ) به حسب واقع حاکم بر جمیع موجودات است ، حضرت مهدی همانطور حاکم بر جمیع موجودات است . ان خاتم رسل است و این خاتم ولایت ... ( 11 )
ببینید که تحت مراقبت هستید ، نامه اعمال شما میرود پیش امام زمان . سلام الله علیه . هفته ای دو دفعه ( به حسب روایت ) نکند که خدای نخواسته از من و شما و سایر دوستان امام زمان ( سلام الله علیه )  یک وقت چیزی صادر بشود که موجب افسردگی امام زمان سلام الله علیه باشد . ( 12 )
رهبر همه شما و همه ما وجود مبارک بقیه الله است و باید ماها و شماها طوری رفتار کنیم که رضایت ان بزرگوار را که رضایت خداست به دست آوریم . ( 13 )
خداوند ... ما را موفق کند که به لقای جمال مبارک امام زمان سلام الله علیه موفق بشویم . ( 14 ) به حمد الله این کشور الان در تحت عنایت حق تعالی و در تحت حمایت ولی عصر سلام الله علیه به مقامی رسیده که میتواند راه خودش را طی کند . ( 15 )
حضرت ایت الله العظمی بهجت ( حفظ الله ) : کجا رفتند کسانیکه با صاحب الزمان ارتباط داشتند . ما خود را بیچاره کرده ایم که قطع ارتباط نموده ایم و گویا هیچ نداریم . آیا انها از ما فقیرتر بودند ؟ اگر بفرمائید به ان حضرت دسترسی نداریم ؟
جواب شما این است که چرا به انجام واجبات و ترک محرمات ملتزم نیستید و او به همین از ما راضی است زیرا اورع الناس من تورع عن المحرمات پرهیزگارترین مردم کسی است که از کارهای حرام بپرهیزد . ترک واجبات و ارتکاب به محرمات ، حجاب و نقاب دیدار ما از ان حضرت است . ( 16 )

 

پی نوشتها:

11 – صحیفه نور ج 20 / ص 249 ( مجموعه سخنان امام خمینی ( ره ) . سری 22 . جلدی ) سازمان مدارک فرهنگی انقلاب اسلامی / 1369 / تاریخ : 25 / 1 / 66 .
12 – همان / ج 8 ، ص 391 .  12 / 4 /58 .
13 – همان / ج 14 . ص 94 ، 4 / 12 / 59 .
14 - همان / ج 19 / ص 161 .
15 – همان / ج 17 ص 155 ، 26 / 10 / 61 .
16 – در محضر ایت الله العظمی بهجت ( حفظ الله ) ، ص 361 ، محمد حسین رخشاد ؛ موسسه فرهنگی سماء / چاپ اول 1382 .

ارتباط با امام زمان ( عج )

مقدمه
بر اساس آنچه در منابع دین ذکر شده ، اعتقاد راسخ شیعه بر آن است که تمام برکات هستی و ادامه حیات عالم و آدم وسایر موجودات در سایه وجود مقدس و با برکت ولی و خلیفه خدا بر روی زمین میباشد و اگر آن وجود گرامی نباشد تمام هستی نابود گشته و از بین خواهد رفت .«  لو بقت الارض بغیر امام لساخت » اگر امام بر روی زمین نباشد اهلش را فرو خواهد برد . امام صادق ( ع ) ( 1 )  و مصداق ولی خدا در زمان ما حضرت ولی الله الاعظم ، حجه ابن الحسن المهدی ( عج ) میباشد ، کسی که ذخیره پروردگار برای اقامه حق در عالم است . « و نرید ان نمن علی الذین فی الارض لنجعلهم ائمه و نجعلهم الوارثین ( 2 ) و اراده کرده ایم بر مستضعفین زمین منت نهاده و انها را امام بر روی زمین و وارث گذشتگان برگردانیم . به برکت وجود ایشان رزق نازل گردیده و فیض مادی و معنوی خداوند بر بشر جاری است و تنها و با تمسک و توسل به آن بزرگوار است که وصل به درجات بالای کمال و قرب حضرت حق ( جل و اعلی ) میسر میگردد . ( 3 )
امام صادق ( ع ) فرمودند : اوصیا پیغمبر درهای توجه مردم به سوی خداوند میباشد . ( 4 )
در زمان غیبت کبری ، اگرچه آن وجود مقدس به ظاهر در میان مردم نیستند اما طبق فرمایش پیامبر اکرم ( ص ) همچون مردم همچون خورشید پشت ابر از وجودشان بهره مند میگردد . ( 5 )
و خود ان بزرگوار در توقیع به شیخ مفید ( ره ) فرمودند : انا غیر مهملین لمراعاتکم و لا ناسین لذکرکم .. ما هرگز شما را به حال خود وا نمی گذاریم و فراموشتان نمی کنیم و اگر اینچنین نبود بر شما نازل می گشت و دشمنان بر شما مسلط می شدند ( 6 ) .
از همین رو شیعیان و ارادتمندان ان حضرت و به خصوص عالمان دین که به فرموده ان حضرت نائب ایشان در میان مردم هستند ( 7 )
پیوسته در مشکلات خویش متوسل به وجود مقدس ان حضرت شده و هر لحظه خود را در محضر ان حضرت حاضر میدانند و مورد توجه عنایات خاص ان وجود مقدس قرار داشته اند .
نسبتهای مساجد سهله ، کوفه و جمکران با صدای ناله های این عاشقان انس گرفته و حکایاتی از ارتباط نزدیک عشاق با معشوق خویش دارد .
سوال که در این میان مطرح است اینکه ، آیا ملاقات با ان وجود نازنین در زمان غیبت کبری میسر است در حالیکه در توقیع مبارک حضرت به علی ابن محمد سمری نائب چهارم از نواب اربعه آمده است : « سیاتی لشیعتی من یدعی المشاهده قبل خروج السفیانی و الصحیفه فهو کذاب مفتر ( 8 ) قبل از خروج سیافی صیحه آسمانی برخی از شیعیان ادعای مشاهده امامشان را دارند و انها دروغگویند . »
در پاسخ به این سوال باید گفت که : اولا : با توجه به اتمام نیابت خاصه ، مراد از ادعای مشاهده هماره با ادعای نیابت است و اینکه هر وقت بخواهد میتواند اما را زیارت کند و چنین شخصی کذاب است .
ثانیا : مراد کسانی هستند که ادعا دارند حضرت را دیده و شناخته اند بدون اینکه حضرت خود را معرفی نمایند . ثانیا : بهترین دلیل بر امکان چیزی وقوع ان است و در حالیکه بسیاری از بزرگان که در وثاقت انها شک نیست به محضرشان شرفیاب شده اند ، پس راه ملاقات با حضرت مفتوح است ، علاوه بر اینکه یک جهت این بیان مبارک برای این است که در راه سوءاستفاده برای افراد فرصت طلب مسدود شود و ادعای هر کسی به راحتی پذیرفته نشود . ( 9 )
در هر حال راه ارتباط با ولی عصر ( عج )  . بر فرض که راه ملاقات هم بسته باشد . به هیچ وجه مسدود نیست و با توجه به اشراف حضرت به اعمال شیعیان ( 10 ) و عنایت به انها میتوان برای محکمتر نمودن این ارتباط در جهت رضایت ان وجود مقدس تلاش نمود .

 

 پی نوشتها :
1 – اصول کافی . ( چهار جلدی با ترجمه ) جلد 1 ص 252 / محوم کلینی / مترجم : سید جواد مصطفوی / دفتر نشر فرهنگ اهل بیت ، تهران / ( بیتا )
2 – قصص / 4
3 – دادگستر جهان / ابراهیم امینی / ص 80 / انتشارات شفق / چاپ 14 ، 1374 / ه . ش .
4 – اصول کافی ( همان ) ج 1 / ص 275 .
5 – میزان الحکمه ج 1 . ص 289 ، ح 1220 / محمد محمدی ری شهری / مکتب الاعلام و الاسلامی / قم / 1371 ، چاپ سوم .
6 – الاحتجاج / ج 2 / ص 323 ابن منصور احمد ابن علی ابن ابی طالب الطبرسی ، تعلیق : سید محمد باقر خراسانی ، منشورات النعمان / نجف الاشرف ، 1386 ه . ق .
7 – اشاره به این روایت شریف است که امام زمان ( ع ) فرمودند : اما الحوادث الواقعه فارجعوا فیها الی رواه حدیثنا فانهم حجتی علیکم و انا حجت الله علیکم . بحار الانوار . ج 2 / ص 90 / ح 13 ، علامه مجلسی / دارالکتاب الاسلامیه ، تهران ، چاپ 14 / 1362 .
8 – کمال الدین و تمام انعمه ، ص 516 شیخ صدوق ، تحقیق : علی اکبر غفاری ، مکتب الصدوق ، تهران 1390 ه . ق . چاپ اول .
9 – امامت و مهدویت ج 3 ، پخش ؛ پاسخ به ده پرسش ص 6366 لطف الله صافی گلپایگانی ، انتشارات حضرت معصومه ( س ) قم ، چاپ سوم / 1378 .
10 – اصول کافی ( همان ) ج 1 ص 318 .

خبر آمد خبری در راه است
سرخوش آن دل که از آن آگاه است
شاید این جمعه بیاید...شاید
پرده از چهره گشاید...شاید
دست افشان...پای کوبان می روم
بر در سلطان خوبان می روم
می روم بار دگر مستم کند
بی سر و بی پا و بی دستم کند
می روم کز خویشتن بیرون شوم
در پی لیلا رخی مجنون شوم
هر که نشناسد امام خویش را
بر که بسپارد زمان خویش را
با همه لحظه خوش آواییم
در به در کوچه ی تنهاییم
ای دو سه تا کوچه ز ما دورتر
نغمه ی تو از همه پر شور تر
کاش که این فاصله را کم کنی
محنت این قافله را کم کنی
کاش که همسایه ى ما می شدى
مایه ى آسایه ى ما مى شدى
هر که به دیدار تو نایل شود
یک شبه حلال مسائل شود
دوش مرا حال خوشى دست داد
سینه ى ما را عطشى دست داد
نام تو بردم لبم آتش گرفت
شعله به دامان سیاوش گرفت
نام تو آرامه ى جان من است
نامه ى تو خط اوان من است
ای نگهت خاست گه آفتاب
در من ظلمت زده یک شب بتاب
پرده برانداز ز چشم ترم
تا بتوانم به رخت بنگرم
ای نفست یارومدد کار ما
کى و کجا وعده ى دیدار ما
دل مستمندم اى جان به لبت نیاز دارد
به هواى دیدن تو هوس حجاز دارد
به مکه آمدم اى عشق تا تو را بینم
تویى که نقطه ى عطفى به اوج آیینم
کدام گوشه ی مشعر
کدام گوشه ى منا
به شوق وصل تو در انتظار بنشینم
اى زلیخا دست از دامان یوسف بازکش
تا صبا پیراهنش را سوى کنعان آورد
ببوسم خاک پاک جمکران را
تجلى خانه ى پیغمبران را
خبر آمد خبرى در راه است
سر خوش آن دل که ار آن آگاه است
شاید این جمعه بیاید...شاید
پرده از چهره گشاید...
شاید...

 

شب میلاد امام زمان(عج) ؛ شبی چون شب قدر

شیخ حرّ عاملى(ره) از بزرگان اصحاب نقل مى‎کند که امام صادق(علیه‎السلام) فرمود:

«شبى که حضرت قائم(عج) در آن متولد شد، هیچ نوزادى در آن شب متولد نمى‎شود مگر این که مؤمن خواهد شد، و اگر درسرزمین کفر متولد گردد، خداوند او را به برکت امام مهدى(عج) به سوى ایمان منتقل مى‎سازد.»(1)

در نیمه شعبان زیارت حضرت امام حسین(علیه‎السلام) و همچنین زیارت امام زمان(علیه‎السلام) مستحب است، امام صادق(علیه‎السلام) فرمود:

«شب نیمه شعبان بهترین شب بعد ازشب قدر است و خواندن دو رکعت نماز در شب نیمه شعبان بعد از نماز عشاء مستحب است، دررکعت اول بعد از حمد، سوره کافرون و در رکعت دوم بعد از حمد سوره توحید خوانده شود.»(2)

غسل و شب زنده‎دارى و عبادت دراین شب، فضیلت بسیار دارد، این شب در نزد خدا چنین مقامى دارد که ولادت با سعادت امام زمان(علیه‎السلام) در سحرگاه این شب واقع شده و بر عظمت و رونق آن افزوده است.
ضمناً روایاتى به ما رسیده است که نیمه شعبان همان شب قدر و تقسیم ارزاق و عمرها است، و در بعضى از این روایات آمده که شب نیمه شعبان، شب امامان(علیهم‎السلام) است و شب قدر، شب رسول خدا(صلى الله علیه و آله) است.
از جمله فضائل این شب این است که، از شب‎هاى مخصوص زیارت امام حسین(علیه‎السلام) است که صد هزار پیامبر(صلی الله علیه و آله) آن حضرت را در این شب زیارت مى‎کنند.


اعمال شب نیمه شعبان

از نمازهاى مستحبى که در این شب وارد شده دو رکعت نماز است که در هر رکعت بعد از حمد صدبار سوره توحید خوانده مى‎شود.
نقل شده: رسول اکرم(صلى الله علیه و آله) فرمود: شب نیمه شعبان در خواب دیدم جبرئیل بر من نازل شد و فرمود: اى محمّد(صلى الله علیه و آله) در چنین شبى خوابیده‎اى؟ گفتم: این شب چه شبى است؟

فرمود: شب نیمه شعبان است برخیز. مرا بلند کرد و به بقیع برد، و سپس جبرئیل فرمود:

سرت را بلند کن زیرا در این شب‎هادرهاى رحمت خدا در آسمان به روى بندگان باز است، همچنین درِ رضوان، درِ آمرزش، درِفضل، درِ توبه، درِ نعمت، درِ جود و سخاوت، درِ احسان باز است، خداوند به عدد پشم‎ها و موهاى چرندگان در این شب گنهکاران را آزاد مى‎کند، پایان عمرها در این شب،تعیین مى‎گردد، رزق‎هاى یک سال در این شب تقسیم مى‎شود و حوادث یک سال در این شب معیّن مى‎گردد.

اى محمد! کسى که این شب را باتکبیر و تسبیح و تهلیل و دعا و نماز و قرائت قرآن و اطاعت و خضوع و استغفار بسربرد، بهشت منزل و سراى او است، و خداوند گناهان گذشته و آینده‎اش را مى‎آمرزد ... اى محمد(صلى الله علیه و آله) این شب را احیاء بگیر و به امت خود دستور بده آنهانیز این شب را احیاء بدارند، و با عمل به سوى خدا تقرب جویند، چرا که این شب شبى شریف است.

از اعمال این شب، خواندن دعاى کمیل در سجده است روایت شده که کمیل گوید دیدم حضرت على (علیه‎السلام) این دعا رادر شب نیمه شعبان در سجده خواندند.
در مورد زیارت امام حسین(علیه‎السلام) در این شب به خصوص در صورت امکان در کنار قبرش، آمده هر که بشناسد امام حسین(علیه‎السلام) را و شهادت او و هدف شهادتش را که موجب نجات امت گردید و وسیله و راهگشایى براى رسیدن به فوز عظیم شد(خلاصه این که عبادتش در این شب از روى توجه و علاقه و معرفت خاص باشد) آنگونه خویشتن را در برابر خدا خاضع نماید که شایستگى آن را دارا مى‎باشد و نیز از خدا خواسته‎هاى شرعیش را تقاضا کند.

پی نوشت ها:
- 1توضیح المقاصد شیخ بهائى، ص 533.
-2اثباة الهداة، ج 7، ص 162.
-3اقتباس از کتاب المراقبات، نوشته عالم ربّانى و عارف صمدانى، مرحوم حاج میرزا جوادتبریزى، ص 79 به بعد (دعاها و نمازهاى دیگرى نیز ذکر شده به این کتاب مراجعه شود.)
برگرفته از کتاب حضرت مهدى(عج)، فروغ تابان ولایت، محمدمحمدى اشتهاردى .
گروه دین و اندیشه تبیان

اعمال ماه شعبان المعظم

فضیلت ماه شعبان
شعبان ماه بسیار شریفى است و به حضرت سید انبیاء صَلَّى اللهِ عَلِیهِ وَ آله منسوب است و آن حضرت این ماه را روزه مى‌گرفت و به ماه رمضان وصل مى‌کرد و مى‌فرمود شعبان، ماه من است هر که یک روز از ماه مرا روزه بگیرد بهشت برای او واجب می‌شود و از حضرت صادق علیه السلام روایت شده است که چون ماه شعبان فرا می‌رسید امام زین العابدین علیه السلام اصحاب خود را جمع مى‌نمود و مى‌فرمود اى اصحاب من مى‌دانید این چه ماهى است؟ این ماه شعبان است و حضرت رسول صلى الله علیه و آله مى‌فرمود شعبان ماه من است پس در این ماه براى جلب محبت پیغمبر خود و براى تقرّب به سوى پروردگار خود روزه بدارید. به حقّ آن خدایى که جان علىّ بن الحسین به دست قدرت اوست سوگند یاد مى‌کنم که از پدرم حسین بن على علیهماالسلام شنیدم که فرمود شنیدم از امیرالمؤمنین علیه السلام که هر که روزه بگیرد در ماه شعبان براى جلب محبّت پیغمبر خدا و تقرّب به سوى خدا؛ خداوند او را دوست می‌دارد و در روز قیامت کرامت خود را نصیب او می‌گرداند و بهشت را براى او واجب می‌کند.

شیخ از صفوان جمال روایت کرده که گفت : حضرت صادق علیه السلام به من فرمود کسانى را که در اطراف تو هستند را بر روزه گرفتن در ماه شعبان ترغیب کن. گفتم فدایت شوم مگر در فضیلت آن چیزى هست؟ فرمود بله همانا که رسول خدا صلى الله علیه و آله هر گاه هلال ماه شعبان را مى‌دید به مُنادیى امر مى‌فرمود که در مدینه ندا مى‌کرد: اى اهل مدینه من رسولم از جانب رسول خدا صلى الله علیه و آله به سوى شما. ایشان مى‌فرماید آگاه باشید همانا شعبان ماه من است پس خدا رحمت کند کسى را که یارى کند مرا بر ماه من یعنى روزه در آن ماه روزه بگیرد.

سپس از حضرت صادق علیه السلام و ایشان از امیرالمؤمنین علیه السلام نقل کرد که مى‌فرمود: از زمانى که شنیدم منادى رسول خدا صلى الله علیه و آله ندا کرد در ماه شعبان، ترک نشد از من روزه شعبان و ترک نخواهد شد از من تا مدتى که حیات دارم ان شاء الله تعالى.

سپس مى‌فرمود که روزه دو ماه شعبان و رمضان توبه و مغفرت از خدا است.

اعمال این ماه شریف بر دو قِسم است: اعمال مشترکه و اعمال مختصه .

 

اعمال مشترکه ماه شعبان
 1- هر روز هفتاد مرتبه ذکر «اَسْتَغْفِرُاللهَ وَ اَسْئَلُهُ التَّوْبَةَ» گفته شود.

2- هر روز هفتاد مرتبه ذکر « اَسْتَغْفِرُاللهَ الَّذى لا اِلهَ اِلاّ هُوَ الرَّحْمنُ الرَّحیمُ الْحَىُّ الْقَیّوُمُ وَ اَتُوبُ اِلَیْهِ» گفته شود. و در بعضى روایات "الْحَىُّ الْقَیُّومُ" پیش از "الرَّحْمنُ الرَّحیمُ" است و عمل به هر دو خوبست و از روایات استفاده مى‌شود که بهترین دعاها و ذکرها در این ماه استغفار است و هر کس هر روز در این ماه هفتاد مرتبه استغفار کند مثل آن است که هفتاد هزار مرتبه در ماه‌هاى دیگر استغفار کند.

3- صدقه دادن در این ماه اگرچه به اندازه نصف دانه خرمایى باشد، خوب است و خداوند بدن صدقه دهنده را بر آتش جهنم حرام می‌کند. از حضرت صادق علیه السلام نقل شده است که آن حضرت در باب فضیلت روزه رجب فرمود چرا غافلید از روزه شعبان؟ راوى عرض کرد یابن رسول الله چه ثوابی دارد کسى که یک روز از شعبان را روزه بگیرد؟

حضرت فرمود به خدا قسم بهشت ثواب اوست.

عرض کرد یابن رسول الله بهترین اعمال در این ماه چیست؟ فرمود: صدقه دادن و استغفار . هر کس  در ماه شعبان صدقه دهد، خداوند آن صدقه را رشد دهد همچنان که یکى از شما شتر تازه متولد شده‌ای را تربیت مى‌کند تا آن که در روز قیامت به صدقه دهنده برسد در حالتى که به اندازه کوه اُحُد شده باشد.

4- در کل این ماه هزار بار ذکر « لا اِلهَ اِلا اللهُ وَلا نَعْبُدُ اِلاّ اِیّاهُ مُخْلِصینَ لَهُ الدّینَ وَ لَوُ کَرِهَ الْمُشْرِکُونَ » را که ثواب بسیار دارد؛ گفته شود. از جمله آن که عبادت هزار ساله در نامه عملش نوشته شود.

5- در هر پنجشنبه این ماه دو رکعت نماز اقامه شود؛ که در هر رکعت بعد از حمد، صد مرتبه سوره توحید و بعد از سلام صد بار صلوات فرستاده شود تا حق تعالى هر حاجتى که دارد را برآورد. چه در امور دنیوی و یا  در امور معنوی. و نیز روزه این ماه فضیلت بسیار دارد و روایت شده که در هر روز پنجشنبه ماه شعبان آسمان‌ها را زینت مى‌کنند. پس ملائکه عرض مى‌کنند خداوندا بیامرز روزه‌داران این روز را و دعاى ایشان را مستجاب گردان و در روایت نبوى آمده است که هر که روز دوشنبه و پنجشنبه شعبان را روزه بگیرد حقّ‌تعالى بیست حاجت از حوائج دنیا و بیست حاجت از حاجت‌هاى آخرت او را برآورد.

6- در این ماه صلوات بسیار فرستاده شود .

7- در هر روز از شعبان در هنگام ظهر و در شب نیمه آن صلوات هر روز شعبان که از امام سجاد علیه‌السلام روایت شده، خوانده شود که به شرح ذیل است :

اَللّهُمََّ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ و َآلِ مُحَمَّدٍ شَجَرَةِ النُّبُوَّةِ وَ مَوْضِعِ الرِّسالَةِ وَ مُخْتَلَفِ الْمَلاَّئِکَةِ وَ مَعْدِنِ الْعِلْمِ وَ اَهْلِ بَیْتِ الْوَحْىِ. اَللّهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ و َآلِ مُحَمَّدٍ الْفُلْکِ الْجارِیَةِ فِى اللُّجَجِ الْغامِرَةِ یَامَنُ مَنْ رَکِبَها وَ یَغْرَقُ مَنْ تَرَکَهَا الْمُتَقَدِّمُ لَهُمْ مارِقٌ وَالْمُتَاَخِّرُ عَنْهُمْ زاهِقٌ وَاللاّزِمُ لَهُمْ لاحِقٌ.

اَللّهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ الْکَهْفِ الْحَصینِ وَ غِیاثِ الْمُضْطَرِّ الْمُسْتَکینِ وَ مَلْجَاءِ الْهارِبینَ وَ عِصْمَةِ الْمُعْتَصِمینَ. اَللّهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ صَلوةً کَثیرَةً تَکُونُ لَهُمْ رِضاً وَ لِحَقِّ مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ اَداَّءً وَ قَضاَّءً بِحَوْلٍ مِنْکَ وَ قُوَّةٍ یا رَبَّ الْعالَمینَ.

اَللّهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ الطَّیِّبینَ الاْبْرارِ الاْخْیارِ الَّذینَ اَوْجَبْتَ حُقُوقَهُمْ وَ فَرَضْتَ طاعَتَهُمْ وَ وِلایَتَهُمْ. اَللّهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَاعْمُرْ قَلْبى بِطاعَتِکَ وَلا تُخْزِنى بِمَعْصِیَتِکَ وَارْزُقْنى مُواساةَ مَنْ قَتَّرْتَ عَلَیْهِ مِنْ رِزْقِکَ بِما وَسَّعْتَ عَلَىَّ مِنْ فَضْلِکَ وَ نَشَرْتَ عَلَىَّ مِنْ عَدْلِکَ وَ اَحْیَیْتَنى تَحْتَ ظِلِّکَ وَ هذا شَهْرُ نَبِیِّکَ سَیِّدِ رُسُلِکَ شَعْبانُ الَّذى حَفَفْتَهُ مِنْکَ بِالرَّحْمَةِ وَالرِّضْوانِ الَّذى کانَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّمَ یَدْاَبُ فى صِیامِهِ وَ قِیامِهِ فى لَیالیهِ وَ اَیّامِهِ بُخُوعاً لَکَ فى اِکْرامِهِ وَاِعْظامِهِ اِلى مَحَلِّ حِمامِهِ.

اَللّهُمَّ فَاَعِنّا عَلَى الاِْسْتِنانِ بِسُنَّتِهِ فیهِ وَ نَیْلِ الشَّفاعَةِ لَدَیْهِ اَللّهُمَّ وَاجْعَلْهُ لى شَفیعاً مُشَفَّعاً وَ طَریقاً اِلَیْکَ مَهیَعاً وَاجْعَلْنى لَهُ مُتَّبِعاً حَتّى اَلْقاکَ یَوْمَ الْقِیمَةِ عَنّى راضِیاً وَ عَنْ ذُنُوبى غاضِیاً قَدْ اَوْجَبْتَ لى مِنْکَ الرَّحْمَةَ وَالرِّضْوانَ وَ اَنْزَلْتَنى دارَ الْقَرارِ وَ مَحَلَّ الاْخْیارِ .

8- در این ماه مناجات شعبانیه خوانده شود. این مناجات از ابن خالویه نقل شده و گفته این مناجات حضرت امیرالمؤمنین و امامان است.

اَللّهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَاسْمَعْ دُعائى اِذا دَعَوْتُکَ وَاْسمَعْ نِدائى اِذا نادَیْتُکَ وَاَقْبِلْ عَلىَّ اِذا ناجَیْتُکَ فَقَدْ هَرَبْتُ اِلَیْکَ وَ وَقَفْتُ بَیْنَ یَدَیکَ مُسْتَکیناً لَکَ مُتَضرِّعاً اِلَیْکَ راجِیاً لِما لَدَیْکَ ثَوابى وَ تَعْلَمُ ما فى نَفْسى وَ تَخْبُرُ حاجَتى وَ تَعْرِفُ ضَمیرى وَلا یَخْفى عَلَیْکَ اَمْرُ مُنْقَلَبى وَ مَثْواىَ وَ ما اُریدُ اَنْ اُبْدِئَ بِهِ مِنْ مَنْطِقى واَتَفَوَّهُ بِهِ مِنْ طَلِبَتى وَ اَرْجُوهُ لِعاقِبَتى وَ قَدْ جَرَتْ مَقادیرُکَ عَلَىَّ یا سَیِّدى فیما یَکُونُ مِنّى اِلى آخِرِ عُمْرى مِنْ سَریرَتى وَ عَلانِیَتى وَ بِیَدِکَ لا بِیَدِ غَیْرِکَ زِیادَتى وَ نَقْصى وَ نَفْعى وَ ضَرّى اِلهى اِنْحَرَمْتَنى فَمَنْ ذَاالَّذى یَرْزُقُنى وَ اِنْ خَذَلْتَنى فَمَنْ ذَاالَّذى یَنْصُرُنى.

اِلهى اَعُوذُبِکَ مِنَ غَضَبِکَ وَ حُلُولِ سَخَطِکَ اِلهى اِنْ کُنْتُ غَیْرَ مُسْتَاْهِلٍ لِرَحْمَتِکَ فَاَنْتَ اَهْلٌ اَنْ تَجُودَ عَلىَّ بِفَضْلِ سِعَتِکَ اِلهى کَاَنّى بِنَفْسى واقِفَةٌ بَیْنَ یَدَیْکَ وَ قَدْ اَظَلَّها حُسْنُ تَوَکُّلى عَلَیْکَ فَقُلْتَ ما اَنْتَ اَهْلُهُ وَ تَغَمَّدْتَنى بِعَفْوِکَ اِلهى اِنْ عَفَوْتَ فَمَنْ اَوْلى مِنْکَ بِذلِکَ وَ اِنْ کانَ قَدْ دَنا اَجَلى وَ لَمْ یُدْنِنى مِنْکَ عَمَلى فَقَدْ جَعَلْتُ الاِقْرارَ بِالذَّنْبِ اِلَیْکَ وَسیلَتى.

اِلهى قَدْ جُرْتُ عَلى نَفْسى فِى النَّظَرِ لَها فَلَهَا الْوَیْلُ اِنْ لَمْ تَغْفِرْ لَها اِلهى لَمْ یَزَلْ بِرُّکَ عَلَىَّ اَیّامَ حَیوتى فَلا تَقْطَعْ بِرَّکَ عَنّى فى مَماتى اِلهى کَیْفَ آیَسُ مِنْ حُسْنِ نَظَرِکَ لى بَعْدَ مَماتى وَ اَنْتَ لَمْ تُوَلِّنى اِلاّ الْجَمیلَ فى حَیوتى اِلهى تَوَلَّ مِنْ اَمْرى ما اَنْتَ اَهْلُهُ وَعُدْ عَلَىَّ بِفَضْلِکَ عَلى مُذْنِبٍ قَدْ غَمَرَهُ جَهْلُهُ اِلهى قَدْ سَتَرْتَ عَلَىَّ ذُنُوباً فِى الدُّنْیا وَ اَنَا اَحْوَجُ اِلى سَتْرِها عَلَىَّ مِنْکَ فى الاُْخْرى اِذْ لَمْ تُظْهِرْها لاَِحَدٍ مِنْ عِبادِکَ الصّالِحینَ فَلا تَفْضَحْنى یَوْمَ الْقِیمَةِ عَلى رُؤُسِ الاْشْهادِ اِلهى جُودُکَ بَسَطَ اَمَلى وَ عَفْوُکَ اَفْضَلُ مِنْ عَمَلى اِلهى فَسُرَّنى بِلِقاَّئِکَ یَوْمَ تَقْضى فیهِ بَیْنَ عِبادِکَ اِلهى اعْتِذارى اِلَیْکَ اِعْتِذارُ مَنْ لَمْ یَسْتَغْنِ عَنْ قَبُولِ عُذْرِهِ فَاقْبَلْ عُذْرى یا اَکْرَمَ مَنِ اعْتَذَرَ اِلَیْهِ الْمُسیئُونَ.

اِلهى لا تَرُدَّ حاجَتى وَلا تُخَیِّبْ طَمَعى وَلا تَقْطَعْ مِنْکَ رَجاَّئى وَ اَمَلى اِلهى لَوْ اَرَدْتَ هَوانى لَمْ تَهْدِنى وَ لَوْ اَرَدْتَ فَضیحَتى لَمْ تُعافِنى. اِلهى ما اَظُنُّکَ تَرُدُّنى فى حاجَةٍ قَدْ اَفْنَیْتُ عُمْرى فى طَلَبِها مِنْکَ اِلهى فَلَکَ الْحَمْدُ اَبَداً اَبَداً داَّئِماً سَرْمَداً یَزیدُ وَلا یَبیدُ کَما تُحِبُّ وَ تَرْضى اِلهى اِنْ اَخَذْتَنى بِجُرْمى اَخَذْتُکَ بِعَفْوِکَ وَ اِنْ اَخَذْتَنى بِذُنُوبى اَخَذْتُکَ بِمَغْفِرَتِکَ وَ اِنْ اَدْخَلْتَنىِ النّارَ اَعْلَمْتُ اَهْلَها اَنّى اُحِبُّکَ اِلهى اِنْ کانَ صَغُرَ فى جَنْبِ طاعَتِکَ عَمَلى فَقَدْ کَبُرَ فى جَنْبِ رَجاَّئِکَ اَمَلى اِلهى کَیْفَ اَنْقَلِبُ مِنْ عِنْدِکَ بِالْخَیْبَةِ مَحْروماً وَ قَدْ کانَ حُسْنُ ظَنّى بِجُودِکَ اَنْ تَقْلِبَنى بِالنَّجاةِ مَرْحُوما.ً

 اِلهى وَ قَدْ اَفْنَیْتُ عُمْرى فى شِرَّةِ السَّهْوِ عَنْکَ وَ اَبْلَیْتُ شَبابى فى سَکْرَةِ التَّباعُدِ مِنْکَ اِلهى فَلَمْ اَسْتَیْقِظْ اَیّامَ اغْتِرارى بِکَ وَ رُکُونى اِلى سَبیلِ سَخَطِکَ. اِلهى وَ اَنَا عَبْدُکَ وَابْنُ عَبْدِکَ قائِمٌ بَیْنَ یَدَیْکَ مُتَوَسِّلٌ بِکَرَمِکَ اِلَیْکَ اِلهى اَنَا عَبْدٌ اَتَنَصَّلُ اِلَیْکَ مِمَّا کُنْتُ اُواجِهُکَ بِهِ مِنْ قِلَّةِ اسْتِحْیائى مِنْ نَظَرِکَ وَ اَطْلُبُ الْعَفْوَ مِنْکَ اِذِ الْعَفْوُ نَعْتٌ لِکَرَمِکَ اِلهى لَمْ یَکُنْ لى حَوْلٌ فَانْتَقِلَ بِهِ عَنْ مَعْصِیَتِکَ اِلاّ فى وَقْتٍ اَیْقَظْتَنى لِمَحَبَّتِکَ وَ کَما اَرَدْتَ اَنْ اَکُونَ کُنْتُ فَشَکَرْتُکَ بِاِدْخالى فى کَرَمِکَ وَ لِتَطْهیرِ قَلْبى مِنْ اَوْساخِ الْغَفْلَةِ عَنْکَ اِلهى اُنْظُرْ اِلَىَّ نَظَرَ مَنْ نادَیْتَهُ فَاَجابَکَ وَاْستَعْمَلْتَهُ بِمَعُونَتِکَ فَاَطاعَکَ یا قَریبَاً لا یَبْعُدُ عَنِ المُغْتَرِّ بِهِ وَ یا جَواداً لایَبْخَلُ عَمَّنْ رَجا ثَوابَهُ. اِلهى هَبْ لى قَلْباً یُدْنیهِ مِنْکَ شَوْقُهُ وَ لِساناً یُرْفَعُ اِلَیْکَ صِدْقُهُ وَ نَظَراً یُقَرِّبُهُ مِنْکَ حَقُّهُ اِلهى إنَّ مَنْ تَعَرَّفَ بِکَ غَیْرُ مَجْهُولٍ وَ مَنْ لاذَ بِکَ غَیْرُ مَخْذُولٍ وَ مَنْ اَقْبَلْتَ عَلَیْهِ غَیْرُ مَمْلُوکٍ. اِلهى اِنَّ مَنِ انْتَهَجَ بِکَ لَمُسْتَنیرٌ وَ اِنَّ مَنِ اعْتَصَمَ بِکَ لَمُسْتَجیرٌ وَ قَدْ لُذْتُ بِکَ یا اِلهى فَلا تُخَیِّبْ ظَنّى مِنْ رَحْمَتِکَ وَلا تَحْجُبْنى عَنْ رَاْفَتِکَ اِلهى اَقِمْنى فى اَهْلِ وِلایَتِکَ مُقامَ مَنْ رَجَا الزِّیادَةَ مِنْ مَحَبَّتِکَ اِلهى وَ اَلْهِمْنى وَ لَهاً بِذِکْرِکَ اِلى ذِکْرِکَ وَ هِمَّتى فى رَوْحِ نَجاحِ اَسْماَّئِکَ وَ مَحَلِّ قُدْسِکَ.

اِلهى بِکَ عَلَیْکَ اِلاّ اَلْحَقْتَنى بِمَحَلِّ اَهْلِ طاعَتِکَ وَالْمَثْوَى الصّالِحِ مِنْ مَرْضاتِکَ فَاِنّى لا اَقْدِرُ لِنَفْسى دَفْعاً وَلا اَمْلِکُ لَها نَفْعاً اِلهى اَنَا عَبْدُکَ الضَّعیفُ الْمُذْنِبُ وَ مَمْلُوکُکَ الْمُنیبُ فَلا تَجْعَلْنى مِمَّنْ صَرَفْتَ عَنْهُ وَجْهَکَ وَ حَجَبَهُ سَهْوُهُ عَنْ عَفْوِکَ اِلهى هَبْ لى کَمالَ الاِنْقِطاعِ اِلَیْکَ وَ اَنِرْ اَبْصارَ قُلُوبِنا بِضِیاَّءِ نَظَرِها اِلَیْکَ حَتّى تَخْرِقَ اَبْصارُ الْقُلوُبِ حُجُبَ النُّورِ فَتَصِلَ اِلى مَعْدِنِ الْعَظَمَةِ وَ تَصیرَ اَرْواحُنا مُعَلَّقَةً بِعِزِّ قُدْسِکَ اِلهى وَاجْعَلْنى مِمَّنْ نادَیْتَهُ فَاَجابَکَ وَلاحَظْتَهُ فَصَعِقَ لِجَلالِکَ فَناجَیْتَهُ سِرّاً وَ عَمِلَ لَکَ جَهْراً.

اِلهى لَمْ اُسَلِّطْ عَلى حُسْنِ ظَنّى قُنُوطَ الاْیاسِ وَلاَ انْقَطَعَ رَجاَّئى مِنْ جَمیلِ کَرَمِکَ اِلهى اِنْ کانَتِ الْخَطایا قَدْ اَسْقَطَتْنى لَدَیْکَ فَاصْفَحْ عَنّى بِحُسْنِ تَوَکُّلى عَلَیْکَ اِلهى اِنْ حَطَّتْنِى الذُّنُوبُ مِنْ مَکارِمِ لُطْفِکَ فَقَدْ نَبَّهَنِى الْیَقینُ اِلى کَرَمِ عَطْفِکَ اِلهى اِنْ اَنامَتْنِى الْغَفْلَةُ عَنِ الاِسْتْعِدادِ لِلِقاَّئِکَ فَقَدْ نَبَّهَنِى الْمَعْرِفَةُ بِکَرَمِ آلاَّئِکَ اِلهى اِنْ دَعانى اِلَى النّارِ عَظیْمُ عِقابِکَ فَقَدْ دَعانى اِلَى الْجَنَّةِ جَزیلُ ثَوابِکَ.

اِلهى فَلَکَ اَسْئَلُ وَ اِلَیْکَ اَبْتَهِلُ وَ اَرْغَبُ وَ اَسْئَلُکَ اَنْ تُصَلِّىَ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اَنْ تَجْعَلَنى مِمَّنْ یُدیمُ ذِکَرَکَ وَلا و یَنْقُضُ عَهْدَکَ وَلا یَغْفُلُ عَنْ شُکْرِکَ وَلا یَسْتَخِفُّ بِاَمْرِکَ اِلهى وَ اَلْحِقْنى بِنُورِ عِزِّکَ الاْبْهَجِ فَاَکُونَ لَکَ عارِفاً وَ عَنْ سِواکَ مُنْحَرِفاً وَ مِنْکَ خاَّئِفاً مُراقِباً یا ذَاالْجَلالِ وَالاِْکْرامِ وَ صَلَّى اللهُ عَلى مُحَمَّدٍ رَسُولِهِ وَ الِهِ الطّاهِرینَ وَ سَلَّمَ تَسْلیماً کَثیراً.

این از مناجات‌هاى جَلیلُ الْقَدْر اَئمه عَلیهمُ السلام است.

 

اعمال مُختصّه ماه شعبان
شب اوّل
دوازده رکعت که در هر رکعت حمد یک مرتبه و یازده مرتبه توحید خوانده شود.

 

روز اوّل
1- روزه‌ این روز فضیلت بسیار دارد و از حضرت صادق علیه السلام روایت شده که هر که روز اوّل شعبان را روزه بگیرد براى او بهشت واجب می‌شود.

2- سید بن طاوس از حضرت رسول صَلَّى اللهِ علیه و آله براى کسى که سه روز اوّل این ماه را روزه بگیرد ثواب بسیارى نقل کرده است.

3- در شب‌هاى سه روز اول دو رکعت نماز وارد شده که در هر رکعت حمد یک مرتبه و توحید یازده مرتبه خوانده شود.

 

روز سوّم
روز سوم، روز مبارکى است که امام حسین بن على علیهماالسلام در این روز متولد گشت. از قاسم بن عَلاء همدانى وکیل امام حسن عسکرى علیه السلام نامه‌ای رسیده که مولاى ما امام حسین علیه‌السلام در روز پنجشنبه سوم شعبان متولد گشت پس این روز را روزه گرفته شود و دعای ذیل در آن روز خوانده شود.

اَللّهُمَّ اِنّى اَسْئَلُکَ بِحَقِّ الْمَوْلُودِ فى هذَا الْیَوْمِ الْمَوْعُودِ بِشَهادَتِهِ قَبْلَ اْستِهْلالِهِ وَ وِلادَتِهِ بَکَتْهُ السَّماَّء ُوَ مَنْ فیها وَالاْرْضُ وَ مَنْ عَلَیْها وَ لَمّا یَُطَاْ لابَتَیْها قَتیلِ الْعَبْرَةِ وَ سَیِّدِ الاُْسْرَةِ الْمَمْدُودِ بِالنُّصْرَةِ یَوْمَ الْکَرَّةِ الْمُعَوَّضِ مِنْ قَتْلِهِ اَنَّ الاْئِمَّةَ مِنْ نَسْلِهِ وَالشِّفاَّءَ فى تُرْبَتِهِ والْفَوْزَ مَعَهُ فى اَوْبَتِهِ والاْوصِیاَّءَ مِنْ عِتْرَتِهِ بَعْدَ قاَّئِمِهِمْ وَ غَیْبَتِهِ حَتّى یُدْرِکُوا الاْوْتارَ وَ یَثْاَروُا الثّارَ وَ یُرْضُوا الْجَبّارَ وَ یَکُونُوا خَیْرَ اَنْصارٍ صَلَّى اللهُ عَلَیْهِمْ مَعَ اْختِلافِ اللَّیلِ وَالنَّهارِ. اَللّهُمَّ فَبِحَقِّهِمْ اِلَیْکَ اَتَوَسَّلُ وَ اَسْئَلُ سُؤالَ مُقْتَرِفٍ مُعْتَرِفٍ مُسیَّئٍ اِلى نَفْسِهِ مِمَّا فَرَّطَ فى یَوْمِهِ وَ اَمْسِهِ یَسْئَلُکَ الْعِصْمَةَ اِلى مَحَلِّ رَمْسِهِ.

اَللّهُمَّ فَصَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ عِتْرَتِهِ وَاحْشُرْنا فى زُمْرَتِهِ وَ بَوِّئْنا مَعَهُ دارَ الْکَرامَةِ وَ مَحَلَّ الاِقامَةِ. اَللّهُمَّ وَ کَما اَکْرَمْتَنا بِمَعْرِفَتِهِ فَاَکْرِمْنا بِزُلْفَتِهِ وَارْزُقْنا مُرافَقَتَهُ وَ سابِقَتَهُ وَاجْعَلْنا مِمَّنْ یُسَلِّمُ لاِمْرِهِ وَ یُکْثِرُ الصَّلوةَ عَلَیْهِ عِنْدَ ذِکْرِهِ وَ عَلى جَمیعِ اَوْصِیاَّئِهِ وَ اَهْلِ اَصْفِیاَّئِهِ الْمَمْدُودین مِنْکَ بِالْعَدَدِ الاِْثْنَىْ عَشَرَ النُّجُومِ الزُّهَرِ وَالْحُجَجِ عَلى جَمیعِ الْبَشَرِ. اَللّهُمَّ وَهَبْ لَنا فى هذَا الْیَوْمِ خَیْرَ مَوْهِبَةٍ وَ اَنْجِحْ لَنا فیهِ کُلَّ طَلِبَةٍ کَما وَ هَبْتَ الْحُسَیْنَ لِمُحَمَّدٍ جَدِّهِ وَ عاذَ فُطْرُسُ بِمَهْدِهِ فَنَحْنُ عائِذُونَ بِقَبْرِهِ مِنْ بَعْدِهِ نَشْهَدُ تُرْبَتَهُ وَننْتَظِرُ اَوْبَتَهُ آمینَ رَبَّ الْعالَمینَ .

از امام صادق علیه السلام برای این روز دعایی روایت شده که امام حسین علیه السلام در روز عاشورا خوانده‌اند:

اَللّهُمَّ اَنْتَ مُتَعالِى الْمَکانِ عَظیمُ الْجَبَرُوتِ شَدیدُ الِمحالِ غَنِى َُّعنِ الْخَلایِقِ عَریضُ الْکِبْرِیاَّءِ قادِرٌ عَلى ما تَشاَّءُ قَریبُ الرَّحْمَةِ صادِقُ الْوَعْدِ سابِغُ النِّعْمَةِ حَسَنُ الْبَلاَّءِ قَریبٌ إذا دُعیتَ مُحیطٌ بِما خَلَقْتَ قابِلُ التَّوبَةِ لِمَنْ تابَ اِلَیْکَ قادِرٌ عَلى ما اَرَدْتَ وَ مُدْرِکٌ ما طَلَبْتَ وَ شَکُورٌ اِذا شُکِرْتَ وَ ذَکُورٌ اِذا ذُکِرْتَ اَدْعُوکَ مُحْتاجاً وَ اَرْغَبُ اِلَیْکَ فَقیراً وَ اَفْزَعُ اِلَیْکَ خاَّئِفاً وَ اَبْکى اِلَیْکَ مَکْرُوباً وَ اَسْتَعینُ بِکَ ضَعیفاً وَ اَتوَکَّلُ عَلَیْکَ کافِیاً اُحْکُمْ بَیْنَنا وَ بَیْنَ قَوْمِنا (بِالْحَقِّ) فَاِنَّهُمْ غَرُّونا وَ خَدَعُونا وَ خَذَلُونا وَ غَدَرُوابِنا وَ قَتَلُونا و نَحْنُعِتْرَةُ نَبِیِّکَ وَ وَُلَْدُ حَبیبِکَ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِاللهِ الَّذِى اصطَفَیْتَهُ بِالرِّسالَةِ وَائْتَمَنْتَهُ عَلى وَحْیِکَ فَاجْعَلْ لَنا مِنْ اَمْرِنا فَرَجاً وَ مَخْرَجاً بِرَحْمَتِکَ یا اَرْحَمَ الرّاحِمینَ .

 

شب سیزدهم
اولین شب از لَیالى بیض است و کیفیّت نماز امشب و دو شَبِ بعد در ماه رجب گذشت .

 

منبع:

مفاتیح الجنان

من دیده ام کلاس دبستان وحی را

در پای درس خواجه اسرار نشسته ام

بابم علی چون نقطه بسم الله است من

چون کسره به پای آن نقطه با نشسته ام

نور علی و فاطمه در جان من دمید

تا در کنار حیدر و زهرا نشسته ام

ایمان آن دو را به وراثت گرفته ام

ایثار آن دو را به تماشا نشسته ام

از بس که داغ بر جگر من نشسته است

آتش به جان چو لاله صحرا نشسته ام

من دیده ام شهادت مادر به چشم خود

آن دخترم که در غم بابا نشسته ام

داغ حسن شراره به غم زد به جان من

در سوگ آن امام به غوغا نشسته ام

از پای در نیامده ام از هر بلا ولی

پیش سر حسین من از پا نشسته ام 

 

منبع: http://www.dadasho.blogfa.com 

 

 

در مکتب زینب علیهاسلام

در فضیلت‏های حضرت زینب علیهاسلام می‏توان به قناعت، زهد، عبادت و تحمل در مقابل پیشآمدهای ناگوار و مشکلات روزگار اشاره کرد.

از شگفتی‏های آن بانو این که در حدود شش سالگی، خطبه بلیغ و طولانی مادر بزرگوارشان را در مسجد النبی راجع به فدک و ولایت امیرمؤمنان حفظ کرده بود.

بشیر بن خزیم اسدی از شخصیت‏های مهم کوفه می‏گوید: «به خدا سوگند هرگز زنی را که سراپا شرم و حیا باشد، سخنران‏تر از زینب علیهاسلام ندیده‏ام؛ گویی از زبان علی علیه‏السلام نطق می‏کرد و سخن گفتن را از زبان آن حضرت فرا گرفته بود».

موقعیت علمی و اجتماعی آن بانو به گونه‏ای بود که شوهرش عبداللّه‏ نیز او را با این عنوان می‏خواند: «ای دختر مرتضی، ای بانوی خردمند بنی‏هاشم».

امام سجاد علیه‏السلام پس از خطبه آتشین زینب در کوفه، در مقام تأیید به ایشان فرمود: «بحمداللّه‏ تو دانشمند بدون آموزگار و اندیشمند بدون استاد هستی».

 ادامه مطلب...

شعر ولادت امام حسن مجتبی علیه السلام
پیش نویس قانون 2015 عاری سازی ایران از سلاح هسته ای
آقا جان بطلب یا امام رضا!
زبان حال امام حسن عسگری علیه السلام
تسلیت باد شهادت امام حسن عسکری علیه السلام
آه کربلا، کربلا، کربلا
زمینه‏ ها و ریشه‏ های واقعه عاشورا در بیانات مقام معظم رهبری
غلامرضا سازگار-شعر مرثیه حضرت علی اکبر
حتما بخوانید/13واقعیت چینی که شاید نشنیده باشید
شرکت زنان در دسته های سینه زنی و زنجیرزنی /نظر فقها
[عناوین آرشیوشده]